درمان لک

درمان لک

اهمیت آشنایی با داروهای ضد لکها :

لکه های پوستی یا اختلالات هایپرپیگمانتاسیون از شایع ترین گرفتاریهای پوست بخصوص در کشورهایی مثل ایران می باشد که پوست تیره و سبزه فراوان  است. بنابراین مصرف کرم های ضد لک و روشن کننده و آشنایی با آنها از اهمیت زیاد برخوردار است و در هر حال و به هر علتی لک ایجاد شود همیشه دوری ازنور آفتاب رکن اساسی درمان لک میباشد و کرم های ضد آفتاب برای لک باید وسیع الطیف باشند یعنی اشعه UVA را نیزتا حدی بلاک نمایند.

علت ایجاد لک :

ملانین توسط مجموعه ای از واکنشهای اکسیداتیو از اسید آمینه تیروزین و تحت تاثیر آنزیم تیروزیناز و طی مراحلی به ملانین تبدیل میشود .

نوع و مقدار ملانین سنتز شده توسط ملانوسیتها و الگوی توزیع آن در اپیدرم رنگ پوست را تعیین می کند .

لکهای پوستی یا هایپرپیگمانتاسیون (افزایش غیر طبیعی پیگمانها یا رنگدانه ها در پوست) معمولا از افزایش فعالیت ملانوسیتها (سلولهای رنگ ساز یا سازنده ملانین ) و در نتیجه افزایش تولید ملانین و یا تکثیر غیر طبیعی ملانوسیتهای فعال بوجود می آید .

عوامل موثر ایجاد لک :

1.     نور آفتاب

2.     گاه در خانم ها به علت تغییرات هورمونی مثل ایام حاملگی یا با مصرف قرص های ضد بارداری یا مصرف استروژن برای جلوگیری از عوارض یائسگی مانند گر گرفتگی و پوکی استخوان

3.     بیماریهای پوستی

4.     ضربه

5.     سوختگی که پس از بهبود جای آنها لک تیره ایجاد می شود

6.     افراد مبتلا به بیماریهای تیروئید

7.     استعمال مواد آرایشی

8.     بیماریهای کبدی 

9.     آکنه

درمان لکهای پوستی :

درمان لکهای پوستی حاصل افزایش رنگدانه در افراد مختلف یکسان نیست به عبارت دیگر اگر لکها در در طبقات سطحی یعنی اپیدرم باشند (زیر اشعه woodپر رنگتر دیده شوند ) بهتر به ضد لکها جواب میدهند

ولی اگر در لایه های عمقی تر مثل درم باشند ( زیر اشعه woodکم رنگتر دیده میشوند ) به درمان پاسخ چندانی نمی دهند .

لکهای حاصل از حاملگی (ملاسما) معمولا خود به خود پس از زایمان بهبود می یابد ولی لکهای حاصل از قرص جلوگیری پس از قطع دارو مقاومت کرده و سالها ممکن است باقی بماند . همچنین لکها در افراد دارای پوست روشن به درمان بهتر پوستهای تیره جواب می دهند.

ضد لکها :

1.هیدروکینون : یک ماده شیمیایی صنعتی مهم بوده که از طریق تاثیر بر سنتز DNAو RNA مهار برگشت پذیر متابولیسم سلولی را ایجاد میکند . هیدروکینون با مهار آنزیم تیروزیناز جلوی تولید ملانین را میگیرد .

اثرات سیتوتوکسیک (سرطانی ) هیدروکینون به ملانوسیتها محدود نمی شود ولی دوز مورد نیاز برای مهار متابولیسم سلولی در سلولهای غیر ملانوتیک بیشتر است .

یک عارضه مهم ولی غیر شایع هیدروکینون Ochronosis است که به تیره شدن دودای رنگ یا آبی رنگ پیشرونده در پوست گویند که در مصرف کرمهای خیلی قوی به مدت 6ماه حاصل میشود

اگر هیدروکینون به تنهایی در درمان لک استفاده شود بهبود در 4 تا 6 هفته مشاهده می شود و در مدت 4 ماه به وضعیت ثابت می رسد .

هیدروکینون می تواند در فرمولی در کنار ترتینوئین و کورتیکواستروئید ها برای تاثیر بهتر بکار رود .

2. آزلائیک اسید : این ترکیب نیز مانند هیدروکینون سبب مهار تیروزیناز می شود. آزلائیک اسید در درمان آکنه هم تجویز می شود . کرم 20 % آن به صورت موضعی نسخه می شود . و همراه گلیکولیک اسید 15 و 20 % بکار می رود . کارایی معادل هیدروکینون 4% در درمان هایپرپیگمانتاسیون دارد .

3. کوجیک اسید kojic acid : سبب مهار تیروزیناز می شود و خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد . این ترکیب همچنینبه عنوان آنتی اکسیدان جهت مهار اثرات مضر مضر رادیکالهای آزاد استفاده می شود.

4.آربوتین Arbutin : از عصاره طبیعی گیاه توت بدست می اید و ترکیب ساختمانی آن مشابه هیدروکینون است که نسبت به آن پایداری بیشتر و تاثیر بهتری دارد و ضمنا فاقد اثرات جانبی هیدروکینون می باشد . سبب مهار آنزیم تیروزیناز می شود و از این طریق سبب جلوگیری از تشکیل رنگدانه های پوستی می شود .

5.آلفا هیدروکسی اسید  AHA  : باعث افزایش پوسته ریزی طبیعی سلولهای مرده و لایه برداری از سلولهای مرده و تیره پوست شده وسلول های جوان و زنده زیرین به راحتی جایگزین لایه مرده پوست می شود . همچنین این ترکیب سبب افزایش نفوذ آربوتین به داخل پوست می شود .

6.نیاسین آمید : فرم فعال از ویتامین B3 است . این ترکیب انتقال ملانوزوم ها را به کراتینوسیتهای اپیدرمی مهار می کند .

7.رتینوئید ها : مانند ترتینوئین و آداپالن از ویتامین Aمشتق شده اند . و مکانیسم آن برای کاهش پیگمانتاسیون شامل مهار آنزیم تیروزیناز و تداخل با انتقال پیگمان و تسهیل جایگزینی سلولی در اپیدرم است . هنگام مصرف با سایر ترکیبات مانند هیدروکینون سبب تسهیل نفوذ آنها میشود .

8.ویتامین Cو E: دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی می باشند . و سبب مهار کردن رادیکالهای آزادی میشوند که باعث پیری پوست میشود و در فرایند روشن شدن پوست موثر اند .

توجه :

روشهای کرایوتراپی و پیلینگ و میکرودرم ابریژن و لیزر کیوسویچ Qswitch,و Ruby هم در درمان لکهای پوستی موثراند .

اسید های میوه و اسید سالسیلیک و اسید گلیکولیک و رزورسینول اثر peeling دارند .

طریقه مصرف :

شبها پس از تمیز کردن پوست مقدار کافی از کرم روشن کننده بر روی نقاطی که دارای لک می باشند مالیده و سپس ماساژ داده تا جذب کامل پوست گردد. صبح پس از پاک کردن کرم حتما از کرم ضد آفتاب با  SPF  (عیار محافظتی ) بالا و مناسب با پوست استفاده شود .