توصیه تغذیه ای بیماران دیابتی

توصيه هاي تغذيه اي براي افراد مبتلاء به ديابت

1-    غذاي دريافتي روزانه خود را در وعده هاي مكرر با حجم كم مناسب ميل نماييد.

2-    غذا را در فواصل منظم و در ساعات مشخص ميل كنيد.

3-    هيچيك از وعده هاي غذايي خود را حذف نكنيد.

4-    بهترین الگوی غذا خوردن در افراد دیابتی مصرف غذا در 6 وعده(سه وعده اصلی و سه میان وعده) است به طوری که بین دو وعده بیشتر از 4 ساعت فاصله نباشد.

5-    مواد غذایی مناسب برای میان وعده ها شامل غلات سبوس دار به همراه سبزیجات (نان سنگک همراه خیار و پنیر) ، انواع میوه ها، لبنیات(شیر) و آجیل خام به مقدار کم است.

6-    از حذف کردن کامل یک وعده غذایی اصلی (صبحانه، ناهار یا شام ) بپرهیزید حتی اگر قند خون شما بالا باشد. این کار باعث می شود تا به خاطر گرسنگی در وعده بعدی بیشتر از قبل بخورید و در دراز مدت باعث افزایش وزن و بالاتر رفتن قند خون شما خواهد شد.

7-    روزانه حداقل نيم ساعت ورزش سبك و پياده روي داشته باشيد. در طول روز نیز تا حد امکان ، با انجام نرمش های کششی عضلانی ، از بی تحرکی و یکجا نشینی پرهیز نمایید.

8-    از مصرف قند هاي ساده مانند قند ، شكر ، شكلات ، نوشابه هاي صنعتي ، بستني ، دسر هاي شيرين ، ژله ، كمپوت هاي صنعتي ، عسل ، مربا ، شيريني ها ، كيك ها و آبنبات خودداري كنيد.

9-    از مصرف تنقلات به هنگام تماشاي تلويزيون پرهيز نماييد.

10-  هيچ گاه در يك وعده بيش از حد غذا ميل نكنيد.

11-   براي اينكه بدانيد دقيقا بايد چقدر غذا بخوريد از ترازو ، فنجان اندازه گيري و قاشق اندازه گيري استفاده كنيد.بعد از چند بار استفاده از اين وسايل ، ميتوانيد ميزان مناسب غذا را براي مصرف تشخيص دهيد.

12-  دقيقا از رژيمي كه براي شما طراحي شده است پيروي كنيد چرا كه اين برنامه غذايي بر اساس سن ، جنس و نوع فعاليت و ورزش روزانه شما تدوين شده است.

13-  تقریبا تمام کربوهیدرات دریافتی از مواد غذایی ، در بدن به گلوکز تبدیل می شود از اینرو کربوهیدرات ها بیشترین تاثیر را بر قند خون دارند. اما منظور این نیست که آنها را از برنامه غذایی خود حذف کنیدبلکه این مواد باید به میزان مناسب مصرف شوند.

14-   در صورتي كه تشخيص اضافه وزن براي شما داده شده است ، حتما سعي در كاهش وزن خود داشته باشيد.

15-   چربيهاي قابل رويت گوشتها و پوست مرغ را قبل از طبخ جدا نماييد.

16-     مصرف نمك را به حداقل برسانيد، چون خطر بيماريهاي قلبي و عروقي در شما زياد است.

17-  از سبزي ها و ميوه هاي تازه در برنامه غذايي روزانه خود بيشتر از قبل استفاده نماييد چون در كاهش قند شما موثر مي باشند. سبزیجات نشاسته ای مثل سیب زمینی و کدو حلوایی ،ذرت ، نخود فرنگی و باقلا به علت کربوهیدرات بالایی که دارن در گروه نان و غلات قرار می گیرند.مصرف مقادیر کافی از سبزیجات غیر نشاسته ای به خاطر داشتن فیبر فراوان می توانند در پایین آوردن قند خون بعد از غذای شما بسیار موثر باشد.

18-     در هنگام خريد ميوه ، ميوه هاي كوچك را انتخاب كنيد تا مجبور به بيشتر خوردن نشويد.

19-  افراد دیابتی از نظر میزان دریافت ویتامین ها و مواد معدنی هیچ تفاوتی با افراد غیر دیابتی ندارند. چنانچه یک فرد دیابتی میزان قابل توجهی از غذاهای مملو از سبزیجات ، میوه ها ، غلا و حبوبات را به طور روزانه مصرف کند، بدون نیاز به مکمل غذایی ، تقریبا تمام ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز خود را دریافت نماید.

20-  منیزیم یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن است که موجب کاهش مقاومت به انسولین و کاهش فشار خون می شود .در واقع منیزیم نیز همانند کروم ، حساسیت سلول ها به انسولین را بیشتر کرده ، باعث عملکرد بهتر انسولین در بدن می گردد. منابع غذایی منیزیم عبارتند از: سبزیجات سبز رنگ، کلم بروکلی، اسفناج، جوانه گندم، مغز های آجیل، حبوبات ، غلات سبوس دارو کره بادام زمینی

21-   روی یکی دیگر از مواد معدنی مورد نیاز بدن است که مقدار آن در افراد دیابتی کمتر از سایرین است. این کمبود ممکن است به خاطر کم بودن جذب روی یا افزایش دفع روی در بیماران دیابتی باشد.مصرف روی با بالابردن مقاومت بدن ، در پیشگیری از طولانی شدن بهبود زخم های سطحی در دیابتی ها موثر است.مواد غذایی حاوی روی عبارتند از: لوبیا سبز، لوبیا چیتی، عدس ، تخم مرغ ، جگر گاو، گوشت بوقلمون، مرغ و گاو و مغز های آجیل.

22-  مصرف حبوبات را در برنامه غذايي خود بگنجانيد بخصوص غذاهاي مخلوط همانند : عدس پلو ، خوراك لوبيا چيتي ، برنج مخلوط با لوبيا چشم بلبلي

23-   نان بربري ، تافتون ، سنگك ، برنج بي نام ، ماكاروني ، چغندر ، سيب زميني سرخ شده ،لپه ، عدس ، لوبيا قرمز شبستر ، لوبيا چيتي ، ماش ، برنج تايلندي، توت خشك ، كشمش قرمز ، خرماي زرد زاهدي ، انجير خشك ، لوبيا سفيد ، برنج اوروگوئه ، ذرت تازه ، نخود چي ، نخود بدون پوست ، گلابي ، گيلاس  قند خون شما را با سرعت كمتري بالا مي برند و براي تغذيه شما مناسب هستند .

24-    لواش بومي ، برنج صدري ، نخود فرنگي ، برنج طارم ، كشمش سبز ، برگه زردالو ، ماكاروني ، برنج كام فيروزي، بستني ، طالبي ، بيسكويت ، لبو ، انگور ، پرتقال  قند خون شما را با سرعت بيشتري بالا برده و عاقلانه است كه  در خوردن آنها نهايت احتياط را داشته باشيد.

25-   لواش ماشيني ،باقلا سبز بدون پوست ، هويج ، سيب زميني ، پوره سيب زميني ، سيب زميني استامبولي، سيب زميني پشندي ، نان باگت ، نان جو ، نان سفيد ، خرماي مضافتي بم  با سرعت خيلي بيشتري قند خون شما را بالا برده و  مي بايست حتي الامكان از مصرف آنها صرف نظر كرده و يا بسيار اندك مصرف نماييد.  

26-  مصرف حداقل 2 وعده در هفته از انواع ماهي هاترجيحا  بشكل آبپز يا تنوري يا كبابي در فر را فراموش نكنيد.

27-  در ميان سبزيجات گوجه فرنگي ، اسفناج ، انواع كلم بويژه كلم هاي قرمز ، بروكلي ، كاهو و سير بسيار مفيد هستند.

28-     در ساندويج ها بجاي استفاده از سس مايونز از سس خردل استفاده نماييد.

29-   كره ، مارگارين ، سس مايونز ، سوسيس ، كالباس ، ژامبون ، كوكتل و پيتزا را از برنامه غذايي خود حذف نماييد.

30-   از لبنيات كم چرب ( 5/1% چربي ) استفاده كنيد. چربی موجود در مواد غذایی تاثیری بر قند خون ندارد با ایت حال مصرف زیاد چربی به خاطر انرژی زیاد موجود در آن باعث چاقی می شود.

31-   سعي كنيد از روغن زيتون و چاشني طبيعي مانند آب ليمو ، آب نارنج ، سركه ، ياآبغوره به همراه سير و پياز و ادويه جات گياهي به جاي سس هاي چرب سالاد استفاده نماييد.

32-   در صورت تمايل به مصرف كمپوت ، ميوه ها را بدون استفاده از شكر و يا هر اسانس ديگري بشكل كمپوت تهيه نماييد.

33-    ابميوه را بشكل طبيعي استفاده كنيد و سعي كنيد بيشتر ميوه تازه را مصرف كنيد تا آبميوه آنرا .میوه ها به طور کامل و به همراه پوست علاوه بر داشتن میزان بالایی از فیبر های غذایی قدرت سیرکنندگی بیشتری نیز دارند و بهتر از آب میوه ها هستند.

34-    از روش سرخ كردن كمتر استفاده كنيد، شما مي توانيد براي مزه دار كردن غذاها از سركه ، آبليمو ، سس سويا و يا ساير سس هاي كم چرب ، سس گوجه فرنگي ، سس گوشت كبابي و ادويه و چاشني ها استفاده كنيد.

35-    چربی موجود در زیتون ، روغن زیتون ، روغن کانولا (کلزا) ، مغزهای آجیل و آووکادو از نوع غیر اشباع بوده و سالمترین نوع چربیهاست.اما توجه داشته باشد تمام چربیها چه سالم مثل روغن زیتون و چه غیر سالم مثل روغن جامد به یک میزان و بیش از تمام مواد غذایی دیگر انرژی تولید می کنند و می توانند باعث افزایش وزن گردند.

36-     سوسیس و کالباس علاوه بر داشتن چربی اشباع شده زیاد مقادیری کربوهیدرات نیز دارند .بنابراین ممکن است مصرف آنها باعث افزایش قند خون بعد از غذا شود.

37-    بهتر است شيريني جات را يكبار در روز مصرف كنيد سعي كنيد از شكر بدون قند ، سئداي رژيمي ، بستني كم چرب و ماست منجمد و كولاي بدون قند  ميل كنيد.

38-     ظرف هاي محتوي آب نبات را در خانه و محل كار نگهداري نكنيد.

39-    سعي كنيد هر ساعت يكبار 1 فنجان آب يا ساير مايعات بدون قند و كافئين را ميل كنيد.

40-     اگر زماني اشتها به غذا نداريد ، مي توانيد بيسكويت كراكر مانند ترد نمك را با كمي سوپ مصرف كنيد.

41-     از عصبانيت ، نگراني و قرار گرفتن در موقعيت هاي پر تنش خودداري كنيد.

42-     از صرف غذا در شرايط استرس ( فشار روحي ) و هيجان پرهيز كنيد ، غذا را با عجله و همراه با افكار پريشان ميل نكنيد.

43-    فراموش نکنید که هرگاه غذای جدیدی را امتحان می کنید یا برنامه غذاییتان را تغییر می دهید، میزان قند خونتان را به طور مرتب با دستگاه گلوکومتر اندازه گیری کنید تا از تاثیر مواد غذایی مختلف بر سطح قند خونتان آگاه شوید.